กรดไนตริกเข้มข้น 68% แกลลอน 30 ลิตร

เจือจาง 6.8 % ใช้น้ำ 10 เท่า
กรดไนตริก (Nitric acid)
การน าไปใช้ กรดไนตริกมีลักษณะเป็นของเหลวไม่มีสี

กลิ่นฉุนรุนแรง และมีความเป็นกรดสูง สำหรับผลิตภัณฑ์ที่ อยู่ในความรับผิดชอบของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา ตามพระราชบัญญัติวัตถุอันตราย พ.ศ. ๒๕๓๕ มีการนำมากรดไนตริกมาใช้เป็นสารออกฤทธิ์ในผลิตภัณฑ์

ทำความสะอาดจำนวน ๒๕ ทะเบียน ซึ่งทั้ง ๒๕ ทะเบียน

ตำรับ เป็นทะเบียนตำรับที่ขอขึ้นทะเบียนสำหรับการใช้ในระดับอุตสาหกรรมทั้งหมด เข่น นำไปใช้ขจัดคราบตะกรันน้ำ เบียร์ และนม ขจัดคราบสะสมของสารอนินทรีย์ในท่อ แทงค์ หรือในระบบ หมุนเวียนอัตโนมัติ สำหรับอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม โดยมีความเข้มข้นของกรดไนตริกที่ใช้ตั้งแต่ ๒.๕๘-๔๙.๙๓% อันตรายต่อสุขภาพ กรดไนตริกเป็นสารที่มีฤทธิ์กัดกร่อนสูง จึงอาจเป็นอันตรายต่อผิวหนัง ตา เยื่อบุ หากมีการสัมผัสกับ กรดไนตริกโดยตรง โดยจะทำให้ผิวหนังหรือเยื่อบุมีสีเหลือง ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของกรดไนตริก หากกรดไน ตริกเข้มข้นสัมผัสกับกระจกตา แม้เพียงเวลาสั้นๆ สามารถทำให้เกิดแผลที่กระจกตา และมีการทำลายเนื้อเยื่อ และก่อให้เกิดความผิดปกติของการมองเห็นหรือตาบอดชนิดถาวรได้ ผู้ที่รับประทานกรดไนตริกเข้าไป อาจมี อาการคลื่นไส้ อาเจียน (เป็นเลือด) ทางเดินอาหารอักเสบ ชนิดเลือดออก เนื้อเยื่อถูกท าลาย ช็อค กล่องเสียง บวม แผลทะลุที่บริเวณทางเดินหายใจ เม็ดเลือดแดงถูกทำลาย และภาวะที่มีกรดในร่างกายมากเกินไป (metablic acidosis) เนื่องจากในขณะนี้การใช้ไนกรดไนตริกในทะเบียนตำรับวัตถุอันตราย มีเฉพาะการใช้ในระดับ อุตสาหกรรม ไม่ได้จำหน่ายผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่มีกรดไนตริกในสินค้าอุปโภคบริโภคแก่ประชาชนทั่วไป สำหรับผู้ที่ทำงานเกี่ยวข้องกับกรดไนตริกโดยตรง เช่น ผู้ที่ทำงานในกระบวนการผลิตกรดไนตริก อาจรับสัมผัส กรดไนตริกเหลว หรือไอของกรดไนตริกได้ดังนั้นในสถานที่ผลิตควรจะต้องจัดให้มีระบบการหมุนเวียนอากาศที่ ดี และควบคุมระดับของกรดไนตริก นอกจากนี้ผู้ว่าจ้างควรจัดให้ลูกจ้างมีการฝึกอบรม มีกระบวนการปฏิบัติงาน ที่เหมาะสม และเครื่องมือที่ป้องกันการรับสัมผัสกรดไนตริก ผลจากการรับสัมผัสกรดไนตริก ในกรณีได้รับสัมผัสกรดไนตริกในช่วงเวลาสั้นๆ นั้น ผลของไอหรือควันของกรดไนตริกอาจก่อให้เกิด การระคายเคืองต่อตา จมูก ลำคอและผิวหนัง สารละลายกรดไนตริกหรือไอของกรดไนตริกที่ความเข้มข้นสูงๆ อาจทำให้เกิดแผลไหม้รุนแรง และอาจท าให้เกิดการท าลายดวงตาอย่างถาวร ท าให้ผิวไหม้ เป็นแผล ทำให้ ผิวหนังเปลี่ยนสีเป็นสีเหลือง หากหายใจเอาไอของกรดไนตริกเข้าไป จะทำให้หายใจได้ลำบาก ซึ่งอาการนี้อาจ เกิดขึ้นภายหลังจากหายใจเอาไอกรดไนตริกเข้าไปแล้วเป็นเวลานาน (delayed onset) นอกจากนี้แล้วยังอาจ ทำให้เกิดภาวะปอดบวมได้อีกด้วย การกลืนกินกรดไนตริกเข้าไป อาจทำให้ปาก คอ และทางเดินอาหารเป็น แผลไหม้ได้สำหรับผลจากการได้รับสัมผัสกรดไนตริกเป็นระยะเวลานาน อาจทำให้ฟันผุ รวมทั้งมีการทำาลาย ของปอดได้ สำนักควบคุมเครื่องสำอางและวัตถุอันตราย สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา

๑๐ ก.พ.๒๕๕๕ อย่างไรก็ตาม สารละลายกรดไนตริกสามารถสลายตัวเป็นแก๊สไนโตรเจนไดออกไซด์ และไนตริกออก ไซด์จึงไม่ควรพิจารณาความเป็นพิษของกรดไนตริกเพียงอย่างเดียว แต่ต้องพิจารณาถึงพิษของสารอื่นที่ได้จาก การสลายตัวของกรดไนตริก รวมทั้งแก๊สไนโตรเจนไดออกไซด์ซึ่งเป็นแก๊สสีน้ าตาลแดง กลิ่นฉุน โดยจะรู้สึกได้ เมื่อความเข้มข้นของไนโตรเจนไดออกไซด์อยู่ที่ประมาณ ๐.๑ – ๐.๒ มิลลิลิตรของไนโตรเจนไดออกไซด์ต่อ ลูกบาศก์เมตร เมื่อหายใจเข้าไป พบว่าประมาณ ๙๐% ของแก๊สไนโตรเจนไดออกไซด์จะถูกดูดซึมโดยระบบทางเดิน หายใจ เมื่อเข้าสู่ร่างกายแล้วแก๊สไนโตรเจนไดออกไซด์จะเปลี่ยนแปลงเป็นกรดไนตรัส กรดไนตริก และไนตริ กออกไซด์ ที่ทางเดินหายใจ ทำให้อาจเกิดอาการระคายเคือง นอกจากนี้ อนุมูลอิสระไนโตรเจนไดออกไซด์ที่ไม่ มีประจุสามารถทำปฏิกิริยากับสารชีวโมเลกุล เช่น ดีเอ็นเอ นิวคลีโอไซด์ โปรตีน ไขมัน ก่อให้เกิดผลเสียกับ ร่างกายต่างๆ ตามมา เช่น เกิดการทำลายของไขมันในเยื่อหุ้ม อนุมูลไนโตรเจนไดออกไซด์สามารถทำปฏิกิริยา กับสารบางชนิด เปลี่ยนเป็นสารซึ่งเป็นพิษต่อรหัสพันธุกรรม นอกจากนี้ สารไนโตรเจนไดออกไซด์ยังจัดเป็น สารที่ก่อให้เกิดการกลายพันธุ์ (mutagenic) และสารที่ทำให้โครโมโซมแตกหัก (clastogenic) อีกทั้ง ไนโตรเจนไดออกไซด์ ยังมีผลเปลี่ยนแปลงระดับของไนโตรเจนออกไซด์ในเซลล์ ซึ่งไนโตรเจนออกไซด์นี้มี บทบาทมากในการส่งสัญญานในระดับเซลล์ เช่น ในภาวะที่มีการอักเสบ หรือ ภาวะเครียด ดังนั้นการเพิ่มขึ้น ของไนโตรเจนไดออกไซด์จึงอาจท าให้การสื่อสารระหว่างเซลล์ผิดปกติ การปฐมพยาบาลเบื้องต้น กรดไนตริกเข้าตา ให้ล้างตาด้วยน้ำมากๆ ทันที ดึงเปลือกตาบนและล่างเป็นระยะๆ หากยังมีอาการระคาย เคืองหลังจากล้างน้ำแล้ว ให้ไปพบแพทย์ทันที อนึ่ง ไม่ควรใส่คอนแทคเลนส์ขณะทำงานกับสารเคมี ถ้ากรดไนตริก หรือไอเข้มข้นของกรดไนตริกสัมผัสกับผิวหนัง ให้ชะล้างผิวหนังส่วนนั้นด้วยน้ า ถ้าผิวหนังส่วน นั้นมีเสื้อผ้าปกคลุม ให้ถอดเสื้อผ้าออกและชะล้างผิวหนังส่วนนั้นด้วยน้ า และไปพบแพทย์ทันที กรณีที่หายใจเอากรดไนตริกเข้าไปในปริมาณมากๆ ให้เคลื่อนย้ายผู้ที่ได้รับกรดไนตริกไปที่อากาศบริสุทธิ์ทันที ถ้าพบว่ามีการหยุดหายใจ ให้ทำการช่วยหายใจ ให้ผู้ที่หายใจเอาไอกรดไนตริกเข้าไปพักผ่อน ทำให้ร่างกาย อบอุ่น และไปพบแพทย์ทันทีที่ท าได้ ในกรณีที่รับประทานกรดไนตริก ถ้าผู้ป่วยยังมีสติ ให้ผู้ป่วยดื่มน้ ามากๆทันที เพื่อไปเจือจางกรดไนตริก อย่า พยายามทำให้ผู้ป่วยอาเจียน และรีบไปพบแพทย์ทันที การจัดการกรณีที่มีการหก รั่ว และการกำจัดกรดไนตริก ไม่ควรให้บุคคลที่ไม่สวมใส่อุปกรณ์หรือเสื้อผ้าที่ป้องกันร่างกายเข้าไปในพื้นที่ที่มีการหก หรือรั่วของกรดไนตริก จนกว่าการทำความสะอาดจะแล้วเสร็จ ถ้ามีการหก รั่วของกรดไนตริก ให้ปฏิบัติดังต่อไปนี้ - จัดให้อากาศถ่ายเทได้ดี ณ บริเวณที่มีการหก รั่วของกรดไนตริก สำนักควบคุมเครื่องสำอางและวัตถุอันตรำย สำนักงำนคณะกรรมการอาหารและยา ๑๐ กพ ๒๕๕๕ - ชะล้างบริเวณที่มีการหก รั่วของกรดไนตริกด้วยน้ำปริมาณมากๆ หรือใช้สารที่มีความเป็นด่าง เช่น โซเดียมคาร์บอเนต เพื่อลดความเป็นกรดให้มีสภาวะเป็นกลาง วิธีการกำจัดกรดไนตริก
การกำจัดกรดไนตริก
สามารถทำได้โดยการทำให้เป็นกลางโดยใช้น้ำหรือสารที่มีความเป็นด่างเช่น โซเดียม คาร์บอเนต และกำจัดทิ้งในพื้นที่ที่จัดไว้